Trong lĩnh vực in ấn, chế tác. Artwork là một phần quan trọng không thể bỏ qua. Vậy Artwork là gì? Những lưu ý để có một Artwork hoàn hảo là gì? Những phần mềm nào được sử dụng để tạo Artwork hiện nay?
Giải thích về Artwork và Final Artwork?
Artwork là tác phẩm mà bạn dự định đưa vào các sản phẩm in ấn như sách, báo, tạp chí... bao gồm hình ảnh, tranh vẽ, hình vẽ, biểu đồ, đồ thị, bản đồ (không bao gồm các bảng và văn bản).
Qui trình làm Artwork được hiểu đơn giản là chuẩn bị các tập tin thiết kế và đảm bảo sau khi quy trình hoàn tất, tác phẩm in ấn được trơn tru.
Final Artwork là công việc cuối cùng cần làm cho một dự án thiết kế trước khi thi công sản phẩm thật. Dữ liệu được thực hiện F.A tức là chuẩn hoá mọi thứ về màu sắc, font chữ, độ phân giải, kích thước, quy cách, màu tiêu chuẩn… tất tần tật mọi thứ liên quan đến sản phẩm thực tế sẽ được ra đời.
Kiến thức cơ bản:
Những điều cần lưu ý
Tràn lề
Việc tràn lề trên 1 thiết kế giúp tránh sơ sót trong khâu thành phẩm in, tất cả các chi tiết tiếp giáp với lề của trang thiết kế cần được làm tràn ra ngoài.
Thông thường 1 sản phẩm thiết kế được làm tràn khoảng từ 2.5-3mm, ví dụ kích thước của thiết kế tờ rơi là 30x20xm thì chúng ta cần làm tràn 2 bên là 30.6×20.6cm.
Chuyển font
Bỏ qua khái niệm thế nào là vector, bitmap, tôi chỉ lưu ý (nhiều trường hợp kể cả người thiết kế chuyên nghiêp cũng mắc phải) là font chữ cần chuyển định dạng sang vector hoặc ít nhất là bitmap (embed font) bởi 2 lý do: font chữ của hệ điều hành khác nhau & thiếu font chữ khi chuyển sang máy người khác.
Độ phân giải
Tuỳ theo loại in mà các bạn chọn độ phân giải sao cho phù hợp với sản phẩm của mình, chẳng hạn như đối với in trên máy in phun kỹ thuật số thì không nhất thiết phải để độ phân giải 300ppi như in offset.
Màu sắc
Màu sắc trong in ấn và màu sắc trên máy tính là 2 khái niệm hoàn toàn khác nhau.
Việc chênh lệch màu giữa các màn hình máy tính khác nhau, giữa các phần mềm khác nhau cũng ảnh hưởng không ít đến người xem. Tôi đề nghị các bạn thiết kế nên sử dụng màn hình máy Mac, và phần mềm Illustrator là tốt nhất (theo tôi thì không nên dùng Corel, ACDSee, vì độ sai lệch kiểm soát CMYK quá cao). Dĩ nhiên màu sắc sử dụng trong in ấn là màu CMYK, và chỉ khi in proof ra thì bạn mới biết 99% màu sắc chính xác của sản phẩm thật.
Chúng ta có thể kiểm tra giá trị màu sắc trên từng kênh màu (channel) bằng phần mềm Acrobat Pro để đảm bảo mức độ màu sắc.
Các ký hiệu
Chắc chắn phải có các ký hiệu hướng dẫn cho người làm sản xuất, một số ký hiệu ta thường thấy nhất là:
– Dấu xén (crop mark): Dấu xén cho phép người làm sàn xuất biết được chính xác kích thước cần cắt sản phẩm tính sau khi bỏ tràn lề, thông thường thì tôi để dấu cắt bằng với kích thước tràn lề (2.5-3mm), như vậy người làm sản xuất đỡ mất công phải làm lại, dấu xén quá lớn ảnh hưởng đến việc tiết kiệm vật liệu.
– Đường bế (die-cut, score, preforation): Thông thường ta dùng nét không đứt đoạn để xác định cho người sản xuất biết rằng chỗ nào chúng ta cần bế đứt (bằng khuôn cấn bế), cấn đục lỗ…
– Đường cấn (fold, tuck): Thường được xác định bằng đường đứt đoạn để xác định các chỗ gấp, nếp gấp.
Liên kết hình ảnh
Một lỗi hay gặp là chúng ta quên mất việc “nhúng” hình vào trong dữ liệu thiết kế, hoặc tối thiểu phải gửi kèm hình liên kết trước khi chuyển qua giai đoạn sản xuất.
Kích thước
Không phải tôi nói vui, mà thực tế tôi đã gặp khá nhiều trường hợp các bạn thiết kế không kiểm soát được kích thước sản phẩm thiết kế của mình. Việc nhìn thấy hình ảnh trên máy tính có khá nhiều khác biệt trên thực tế, đôi khi chúng ta mất kiểm soát được rằng kích thước quá to, hoặc chi tiết quá nhỏ, hoặc chất lượng phân giải không tốt. Trên phần mềm đồ hoạ có chế độ xem thực (actual pixel), các bạn có thể kiểm tra.
Vật liệu
Hiểu biết về chất liệu đòi hỏi kinh nghiệm và thực tiễn khá nhiều, kể cả những phép thử sai. Hiểu biết về vật liệu như màu sắc, độ dày, độ cứng, mức độ hấp thu mực in, vật liệu gia công như ép nhũ, cán màng, phủ UV… để chúng ta biết vận dụng phương pháp sản xuất sao cho phù hợp.
Hướng dẫn/mẫu mock up
Tuỳ theo mức độ quy cách khó dễ, bạn cần thực hiện hướng dẫn sản xuất hoặc có thể làm mẫu giả bằng mô tả trên máy tính, bằng mẫu cắt dán bằng tay.
Mức độ chính xác càng cao thì xác suất rủi ro càng thấp.
Những phần mềm tạo Artwork phổ biến
Adobe Photoshop
Adobe Photoshop là phần mềm thiết kế quen thuộc với tính năng chính là chỉnh sửa hình ảnh. Tuy nhiên, nó còn được sử dụng để thiết kế đồ họa.
Từ việc thiết kế các hình ảnh đã được xử lí đến sử dụng các nguồn tài nguyên khác bên ngoài. Và thậm chí là cắt ghép, thêm văn bản cho các sản phẩm khiến cho quá trình thiết kế với Photoshop trở nên vô cùng hữu ích.
Adobe Illustrator
Adobe Illustrator là một trong những phần mềm thiết kế vô cùng thông dụng hiện nay. Phần mềm này có nhiều ưu điểm như tính tương thích, giao diện quen thuộc, màu sắc tuyệt vời, in ấn ở mọi kích thước…
Với Illustrator, bạn có thể thỏa sức sáng tạo tùy mục đích khác nhau như: logo, vẽ anime, icons, bảng đồ, biểu đồ. Phần mềm này tạo hình từ công cụ vector. Do đó, khi tăng giảm kích thước thì hình ảnh cũng không bị vỡ hay giảm chất lượng.
Vì vậy trong in ấn, Adobe Illustrator thường được yêu thích hơn so với Photoshop.
Corel Painter
Corel Painter là một phần mềm quen thuộc với dân hội họa, vẽ tranh kĩ thuật số. Phần mềm này cung cấp nhiều công cụ, tính năng để tạo ra các sản phẩm Artwork.
Các họa sĩ thường dùng Corel Painter để tạo ra các hình ảnh trên máy tính bằng các công cụ giả lập gần giống với cách vẽ truyền thống. Đây là phần mềm không thể thiếu của các họa sĩ, nhà thiết kế bên cạnh Adobe Photoshop và Adobe Illustrator.